Unha nova realidade da Administración: integramente dixital e personalizada
Nun contexto cada vez máis dixital, a Administración no pode ser allea á demanda dunha sociedade que esixe a mesma inmediatez e dispoñibilidade que atopa noutros ámbitos da súa vida grazas á tecnoloxía. Desde 2010 a Xunta vén sentando as bases dunha administración integramente dixital, o que implica reformular a súa organización interna e implantar novos modelos de traballo co apoio dun marco xurídico adecuado; desenvolver novos sistemas de información; adaptar os postos de traballo do persoal público ao novo contexto e poñer á súa disposición novas ferramentas e formación específica. Un proceso complexo que en Galicia conta ademais cun marco xurídico propio, a Lei da Administración Dixital de Galicia (LEDIXGA), que adapta á realidade do sector público autonómico as obrigas das leis estatais 39 e 40/2015 e que se asenta en tres principios: só unha vez; proactividade; e automatización dos procesos.
Para a cidadanía esta transformación interna debe traducirse en novos servizos dixitais con todas as garantías de seguridade, dispoñibilidade e accesibilidade. Son os requisitos esenciais dunha Administración dixital, que en Galicia está en proceso de consolidación. Así o reflicten os indicadores de seguemento do Plan de Goberno e Administración Dixital 2020, que miden os avances da dixitalización e o impacto dentro e fóra da Administración.
As presentacións en liña superan as presenciais
A día de hoxe as xestións en liña coa Xunta superan as que se realizan de forma presencial. Máis do 78 % das xestións rexistradas pola Administración autonómica no 2020 presentáronse en liña, ben a través da sede electrónica da Xunta, das oficinas virtuais, ou a través do rexistro electrónico. Esta porcentaxe supón un incremento de máis de 20 puntos respecto ao 2019 derivado da supresión da canle presencial durante o confinamento e das restricións posteriores durante a pandemia.
Só nas 12 semanas do primeiro estado de alarma os galegos realizaron máis de 478.000 xestións online coa Xunta, máis do dobre que no mesmo período de 2019
Cómpre lembrar que só nas doce semanas do primeiro estado de alarma a poboación galega realizou máis de 478 000 xestións a través de internet coa Xunta, máis do dobre que no mesmo período de 2019. A dispoñibilidade das canles en liña foi clave para garantir a relación telemática da cidadanía coa Administración e a xestión dos trámites abertos durante ese período, como a presentación de ERTE ou de escritos ou a solicitude de axudas para libros de texto ou o recoñecemento á dependencia.
Ademais de constatar o incremento das xestións en liña, tamén se confirma o aumento no uso de servizos dixitais internos por parte do persoal público. É o caso da plataforma de interoperabilidade Pasaxe!, que evitou que os galegos tivesen que presentar preto de 12 millóns de documentos, que xa obran en poder da Administración. Os empregados públicos poden consultar en Pasaxe ata 72 tipos de documentos, como o DNI, certificados de familia numerosa ou discapacidade, títulos universitarios etc.
As notificacións electrónicas, que o usuario pode recibir no móbil en lugar de en papel a través da caixa de correo, pasaron de 539 000 en 2019 a 890 000 en 2020.
Aínda que se segue asinando en papel o uso da firma dixital continúa a estenderse: en 2019 asináronse dixitalmente preto de 4 millóns de documentos.
Estes avances non serían posibles sen outros elementos menos visibles pero fundamentais para conseguir unha Administración integramente dixital como o Arquivo Electrónico Único, a pedra angular da administración dixital que alberga os expedientes dixitais que se xeran con cada procedemento ou o proceso de dixitalización das oficinas de rexistro.
Obxectivo: unha Administración proactiva
A nivel tecnolóxico da Administración é a suma complexa de diferentes pezas, moitas delas de gran complexidade e que no caso de Galicia, a maioría está xa en marcha. Agora o reto é conseguir un novo modelo de relación da cidadanía coa Administración pública, uno novo xeito de prestar servizo baseado na axilidade e na proactividade. A Administración dispón de información que quere empregar para prestar un servizo máis personalizado e levar a cabo unha xestión proactiva, adiantándose ás necesidades da cidadanía.
As xestións online non poden supoñer unha barreira para ningunha persoa na súa relación coa administración
Para avanzar cara a esa Administración, as leis estatais 39 e 40/2015 establecen diferentes obrigas, que en Galicia se adaptan ao contexto do sector público autonómico a través da Ledixga. Unha delas é a consolidación da sede electrónica da Xunta como o punto de acceso único, sinxelo e accesible, na rede a calquera recurso ou servizo da Administración. Entre os últimos servizos incorporados están a consulta das notificacións electrónicas e a obtención de copias dixitais auténticas da documentación que acheguen en papel para as súas xestións.
Aínda que o uso dos servizos dixitais está cada vez máis estendido, as xestións en liña non poden supoñer unha barreira para ningunha persoa na súa relación coa administración. Por iso, outra das obrigas que afrontarán as Administracións é a transformación das actuais oficinas de rexistro nunha Rede de Oficinas de Atención á Cidadanía, nas que se prestará asistencia á poboación nas xestións electrónicas coa Administración, tanto na presentación de escritos, solicitudes e documentación como na tramitación da identificación dixital.
En liña co anterior está a figura do funcionario habilitado, que posibilitará que unha persoa autorizada ou un funcionario poida realizar trámites telemáticos en nome doutra persoa. Con tal fin, a norma establece a creación do Rexistro electrónico xeral de apoderamentos que estará operativo a finais de ano.
A Administración do futuro máis inmediato busca ter unha visión integral da cidadanía, que estea no centro de todo o proceso e que non sexa un actor máis. Conseguilo dará resposta á demanda da sociedade de ter ao seu alcance unha administración máis transparente, proactiva e con máis e mellores servizos.